O sztukach wszelakich - autorskie prawo

autorskie prawo, zapewnia ochronę oryginalnej, autorskiej twórczości artystycznej.

autorskie prawo, zapewnia ochronę oryginalnej, autorskiej twórczości artystycznej (literaturackie, teatrallnej, filmowej, plastycznej, estradowej itp.) oraz jej wykonawców (aktorów, piosenkarzy, muzyków itp.) a także własności intelektualnej, jak naukowej (prac, opracowań literackich, podręczników), wynalazczej, zastrzeżonej w urzędzie patentowym (urządzenia techniczne, użytkowe, programy komputerowe), dziennikarskiej (artykuły, zdjęcia, recenzje, wywiady). Ochronie podlegają też znaki towarowe jak logo, nazwy czy nawet kształt opakowania. A. p. strzeże przed plagiatem zabraniając publikować - bez zgody autora, np. wystawiać sztukę, czy dokonywać skrótów, przeróbek, przekładów, wiernych zapożyczeń bez podania ich źródła (bibliografii, adresu internetowego itp.), nawet w wypracowaniach szkolnych. Prawa osobiste twórcy nigdy nie wygasają i nie mogą zostać przeniesione na inne osoby (zawsze podajemy nazwisko autora), natomiast prawa majątkowe są zbywalne i dziedziczne (spadkobiercy otrzymują > tantiemy) lecz wygasają z upływem 70 lat po śmierci autora (pisarza, reżysera, operatora, scenarzysty, kompozytora, autora dialogów), stając się np.: dobrem narodowym; wtedy płacimy ustalony procent na Fundusz Promocji Twórczości, zw. w Polsce „funduszem martwej ręki”. W niekomercyjnym ruchu amatorskim i edukacji jest możliwe nieodpłatne korzystanie z dzieła artystycznego czy naukowego, ale zawsze lepiej upewnić się o tym. Każdy twórca i wykonawca może zgłosić ochronę swoich praw wyspecjalizowanym instytucjom ochrony a. p., gdzie będą odprowadzane należny mu tantiemy, lub gdzie klienci zwracać się mogą o zgodę na publikację, wykorzystywanie. W Polsce koncesję ochrony praw autorów i wykonawców nadaje Minister Kultury. W pol. takie uprawnienia mają cztery organizacje: Stowarzyszenie Autorów Związku Autorów i Kompozytorów (ZAiKS, www.zaiks.pl) chroni prawa autorów tekstów i kompozytorów; Związek Stowarzyszeń Artystów Wykonawców (STOART, www.stoart.org.pl) – chroni prawa zagranicznych wykonawców, Stowarzyszenie Artystów Wykonawców (SAWP, www.sawp.pl) - chroni prawa polskich wykonawców, Związek Producentów Audio Video (ZPAV, www.zpav.pl) - chroni prawa producentów nagrań audio i wideo. Najczęściej obiekty chronione a. p. czy licencją opatrzone są, choć nie zawsze, odpowiednią informacją (np. copyright by..., ©), czy o zastrzeżonym znaku towarowym ®.  

« powrót
facebook