O sztukach wszelakich - Solski Ludwik

Solski Ludwik, polski aktor, reżyser; geniusz sceny.
Solski Ludwik, właśc. L. Napoleon Karol Sosnowski, pseud. Mancewicz(1855–1954), polski aktor, reżyser; geniusz sceny; zagrał blisko tysiąc ról latach 1876-1954 gł. w Krakowie, Warszawie, Lwowie, także gościnnie w wielu polskich miastach; dyr. i reż. m.in. Teatru Miejskiego w Krakowie (1905–13, w 1909 zmienił nazwę na Teatr im. J. Słowackiego), Teatru Narodowego w Warszawie (1931–32 i 1936–38). Jako dyr. teatru krakowskiego stworzył najwybitniejszy zespół teatr. wprowadzając i edukując młodych aktorów, scenografów, m.in. K. Frycza i E. Siedleckiego, dramaturgów m.in. H. Rostworowskiego; podtrzymał tradycję wystawiania wielkiego dramatu polskiego, m.in.: Krakusa C.K. Norwida 1908, cykl 12 dramatów J. Słowackiego; zorganizował w pierwsze polskie ®festiwale teatralne: sztuk S. Wyspiańskiego (1907) i J. Słowackiego (1909). Wszechstronny aktor, tworzył postacie wyraziste, precyzyjnie skonstruowane, przyciągające sylwetką, zachowaniem, gestem, doskonale dobraną charakteryzacją i kostiumem. Nie sposób wymienić choć części ważnych ról, wśród komediowych są, m.in. Chudogęba — Wieczór Trzech Króli W. Szekspira, A. Fredry (Łatka — Dożywocie, Dyndalski — Zemsta, tytułowa — Pan Jowialski), Harpagon — Skąpiec Moliera, Ciaputkiewicz – Grube ryby M. Bałuckiego; dram., m.in. tytułowa — Wielki Fryderyk A. Nowaczyńskiego, do legendy pol. teatru przeszła niema postać Wiarusa z Warszawianki S. Wyspiańskiego, uwieczniona pastelem autora dramatu; najbardziej znaczące z ról powojennych: tytułową w Judaszu z Kariothu K.H. Rostworowskiego 1947 (pierwszy raz w 1913), Stary Wiarus w Warszawiance S. Wyspiańskiego 1948 (pierwszy raz w 1898), Dyndalski w Zemście A. Fredry 1954. Zachowały się dwa filmy prezentujące 13 jego ról scenicznych: Geniusz sceny R. Gantkowskiego 1939 (medal za kreacje aktorskie w Wenecji), oraz Godzina teatru 1960, dokument z lat 1947-54. Wystąpił w filmach: Ziemia obiecana, reż. A. Hertz i Z. Gniazdowski 1927, Dusze w niewoli, reż. L. Trystana 1930, Tajemnica lekarza, reż. R. Ordyński 1930.
J. Macierakowski, W. Natanson Ludwik Solski, Warszawa 1954.
« powrót
facebook